ĐẠI CƯƠNG

1. Các nguyên tố nguy cơ nhiễm

Người có thể bị nhiễm sán dải heo ăn thịt heo không được nấu chín.

2. điểm sáng dịch tễ

Trên con người có khoảng 2,5 triệu người bị bệnh sán dải heo, bệnh gặp khắp nơitrên con người . Tỷ lệ bị bệnh dựa vào vào lề thói ăn nhất là ở những nơi có tập tụ căn thịt heo sống, chưa nấu chín. Việc quản trị phân thải chưa tốt như sử dụng các loại hố xí không hợp vệ sinh, nuôi heo thả rông. Dường như , chưa có cơ chế lao lý về đánh giá an toàn thực phẩm nghiêm ngặt cũng làm bệnh có thể lưu hành. Ở châu châu Mỹ tỷ lệ nhiễm từ 0,2-2,7%, châu Á từ 3,9-38%, châu Phi từ 0,13-8,6%, các nướctheo đạo Hồi ở vùng Bắc Phi, Do Thái giáo thì hiếm gặp hơn.

Tại Việt Nam, theo điềutra của Viện Sốt Rét KST – CT TW, tỷ lệ nhiễm sán dải heo vùng đồng bằng từ 0,5-2%, vùng trung du và miền núi là 3,8-6%.

TRIỆU CHỨNG

1. Triệu chứng lâm sàng

– Triệu chứng nhiễm sán trưởng thành

+ Bệnh sán dải trưởng thành thường không biểu hiện triệu chứng rõ rệt, một số tình huống có biểu hiện lâm sàng: đau bụng, đau tức vùng thượng vị, rối loạn tiêu hóa hoặc có triệu chứng thần kinh (suy nhược ); dấu hiệu chính là thấy đốt sán ra theo phân; hình thành đốt sán theo phân (những đoạn nhỏ, dẹt, trắng ngà như sơ mít, đầu sán cân đối ) và một số tình huống có trứng sán trong phân được phát hiện.

– Triệu chứng nhiễm ấu trùng sán dải heo

+ Ấu trùng sán dải thường hình thành nang ấu trùng có thể thấy ở bất kỳ nơi nào trongcơ thể vật chủ của bệnh nhân .

+ Tùy theo số lượng nang ấu trùng và vị trí của nang mà bệnh nhân có những biểuhiện lâm sàng nặng, nhẹ khác nhau hoặc có thể gây tử vong .

-Bệnh có thể hình thành các triệu chứng khác nhau :

+ Tại não: cũng tùy thuộc vị trí mà triệu chứng biểu hiện tác dụng cũng khác nhau như động kinh, liệt, nói ngọng, rối loạn tinh thần và có những cơn đau đầu dữ dội(tăng áp lực nội sọ);

+ Khi ấu trùng cư trú ở mắt gây: nang trong mí mắt, trong hốc mắt, kết mạc. Tùyvị trí nang sán mà có các triệu chứng như chèn ép sau cầu mắt , tăng nhãn áp, giảm thịlực, chảy nước mắt, song thị, mù,…;

+Ấu trùng cư trú ở cơ vân: hình thành các nang dưới da với kích thước 0.5-2cm, cầm tay dễ chơi , không ngứa; nang thường ở cơ chân tay, chân hoặc cơ liên sườn, cơ lưng, ngực; các nang này có thể gây ra triệu chứng máy, giật cơ, đau đầu mãn tính ; nếu một số nang hiếm hoi cần lưu ý phân biệt với hạch;

+ Nang ấu trùng ở cơ tim có thể làm tim đập nhanh, tiếng tim chuyển đổi , bệnh nhân có dấu hiệu khó thở , ngất xỉu…

2. Cận lâm sàng

– Phát hiện sán trưởng thành:

+ Phát hiện kháng nguyên trong phân bằng khoa học ELISA;

+ Phát hiện các đốt sán một đoạn 4-6 đốt sán ra theo phân

+ Soi phân tìm đốt sán dải trưởng thành hoặc tìm trứng sán (ít khi tìm thấy trứng

sán, chỉ thấy khi đốt sán bị vỡ vì một lý do nào đấy)

– Phát hiện bệnh ấu trùng sán heo:

+ Sinh thiết các nang sán dưới da tìm ấu trùng sán;

+ Chụp cắt lớp vi tính (CT Scanner) não tìm các hình ảnh đặc hiệu (các nang sán là những nốt dịch có chấm mờ, kích thước 3-5mm, đôi khi nang có kích thước lớn đến 10mm, tản mạn có nốt dạng vôi hóa ), chụp cộng hưởng từ MRI cho hình ảnh rõ hơn;

+ Chẩn đoán huyết thanh học (ELISA) phát hiện kháng thể và kháng nguyên ấu trùng sán dải heo trong huyết thanh bệnh nhân ;

+ Một số tình huống nhức sau cầu mắt , tăng nhãn áp, giảm nhãn quan nếu nghi ngại sán ở ổ mắt thì nên soi đáy mắt để xác minh ;

+ Xét nghiệm công thức máu toàn phần có thể có bạch cầu ái toan (Eo) tăng.

3. Chẩn đoán phân biệt

Khi một số tình huống bệnh chưa rõ ràng, chúng ta nên chẩn đoán phân biệt với 1 số bệnh khác nhiễm vi khuẩn, virus, ký sinh trùng, nấm,… nhất là trong các bệnh nhân mắc ấu trùng sán heo ở hệ thần kinh :

+Viêm não, màng não do amíp, do vi khuẩn;

+ U tế bào hình sao ở hệ thần kinh trung ương;

+ U sọ hầu, u nguyên bào tủy;

+ Nhiễm virus cytomegalovirus, nhiễm giun tóc hệ thần kinh ;

+ Bệnh sarcoidose, bệnh sán máng thể não;

+ Bệnh giun đũa chó, bệnh do toxoplasmosis;

+ Lao màng não;

ĐIỀU TRỊ

1. Nguyên tắc chữa trị

– Điều trị sớm: trọng yếu chẩn đoán sớm và chữa trị kịp thời ngay khi phát hiện có đốt sán ra theo phân để tránh những biến chứng do sán dải (bệnh ấu trùng sán heo);

– Không nên chữa trị bằng thuốc y học cổ truyền , thuốc ta hoặc các thuốc cổ điển đối với bệnh sán dải heo vì dễ xảy ra biến chứng nguy khốn ;

– Điều trị bệnh ấu trùng sán dải nên triển khai ở cơ sở y tế trang bị công cụ cấp cứu tốt, có thầy thuốc chuyên khoa theo dõi.

2. Thuốc chữa trị

Một số thuốc đặc hiệu cho bệnh sán dải và ấu trùng sán như praziquantel, niclosamide và albendazole.

3. Phác đồ chữa trị

– Điều trị bệnh sán dải trưởng thành: praziquantel 15-20mg/kg khối lượng liều duy nhất hoặc niclosamide liều 2 gam cho người lớn liều duy nhất hoặc có thể lặp lại liều trong vòng 7 ngày nếu trọng yếu ;

– Điều trị bệnh ấu trùng sán, chúng ta có thể dùng 1 trong 2 phác đồ dưới đây :

+ Praziquantel 30mg/kg/ngày x 15 ngày x 2-3 đợt (mỗi đợt cách nhau 10-20 ngày);

+ Hoặc Praziquantel 15-20mg/kg, liều duy nhất ngày đầu. Những ngày sau dùng albendazole 15mg/kg/ngày x 30 ngày x 2-3 đợt (đợt cách đợt 20 ngày).

– Với trẻ em , khi chữa trị bằng thuốc niclosamide, cần cho liều theo khối lượng cơ thể và được công năng bởi thầy thuốc :

+ Với những trẻ từ 11-34 kg: liều cho 1 g, liều duy nhất , chữa trị có thể lặp lại trong vòng 7 ngày nếu trọng yếu ;

+ Với trẻ > 34 kg: liều cho 1.5 g, liều duy nhất , chữa trị có thể lặp lại trong vòng 7 ngày nếu trọng yếu .

PHÒNG TRÁNH

– Biện pháp chung là tuyên truyền, giáo dục sức khỏe về phòng chống bệnh cho đồng đội .

– Đối với bệnh do sán dải trưởng thành:

+ Không ăn thịt heo, gan heo chưa nấu chín như nem, thính, nem chua, thịt heo tái, gan tái; liên hiệp với các ngành tác dụng đánh giá nghiêm ngặt các lò sát sinh heo, loại trừ các con vật mang ấu trùng sán; quản trị phân tốt: luôn sử dụng hố xí hợp vệ sinh, không để heo thả rông ăn phân người; tốt nhất không nuôi heo thả rông.

– Đối với bệnh ấu trùng sán heo (Cysticercus cellulosae):

+ Không ăn rau sống, không uống nước lạnh ; quản trị phân tốt, nhất là phân của nhữngngười nhiễm ấu trùng sán dải heo; phát hiện và chữa trị sớm những người bị bệnh sán dải và xử lý những con sán được tẩy ra, khác nhau sán dải heo để ngăn ngừa mắcbệnh ấu trùng sán heo theo cơ chế tự nhiễm.

+ Ấu trùng sán heo chết ở -2^oC, nhưng nếu ở 0^oC đến -2^oC nó sống được gần 2 tháng và ở nhiệt độ phòng thí điểm cũng sống được 26 ngày. Nếu muốn dùng thịt heo sống, phải để thịt ở -10^oC trong 4 ngày mới hứa hẹn . Ấu trùng bị giết chết ở 45 -50^oC. Để hứa hẹn an toàn ½ kg thịt phải đun sôi 1 giờ. Ấu trùng sán sống sau 22 ngày ngâm trong nước muối bão hòa

Item :155

Trên thế giới có khoảng 2,5 triệu người mắc bệnh sán dải heo, bệnh gặp khắp nơitrên thế giới. Tỷ lệ mắc bệnh phụ thuộc vào thói quen ăn nhất là ở những nơi có tập tụ căn thịt heo sống, chưa nấu chín. Việc quản lý phân thải chưa tốt như sử dụng các loại hố xí không hợp vệ sinh, nuôi heo thả rông.

Giá sản phẩm: Liên hệ(Giá sỉ lẻ rẻ nhất Việt Nam)

Tới trang đặt hàng

Đặt hàng tại: Đặt mua thuốc trực tuyến
Trang chủ nhà thuốc: Nhà thuốc Online
Hotline: 0981 199 836

Lưu ý: Tin tức copy tại nhiều nguần khác nhau, nếu không ghi rõ nguần, mong chủ bài viết thông cảm và phản hồi lại giúp nếu tin tức có bản quyền và cần thâm nguần trích dẫn. muathuoconline.net cảm ơn các bạn