Vi khuẩn lao là gì?

Vi khuẩn lao có tên khoa học là Mycobacterium tuberculosis, được Robert Koch phân lập năm 1884 nên còn gọi là trực khuẩn Koch.

Vi khuẩn này gây bệnh lao ở người. Cho tới nửa đầu thế kỷ XX vẫn chưa có thuốc chữa trị . Lần trước tiên Streptomycin được đưa vào sử dụng năm 1946 và Rimifon năm 1952 đã làm giảm tỷ lệ bệnh lao nhưng hiện nay tỉ lệ nhiễm lao lại mở đầu tăng đều . Theo Tổ chức Y tế trái đất (WHO), vi khuẩn lao hiện gây nhiễm cho 1/3 dân số trái đất . Mỗi năm có thêm 8 – 9 triệu ca nhiễm mới và 3 triệu người chết vì lao. Đặc biệt, HIV/AIDS gây suy giảm miễn dịch đã làm dễ dãi cho bệnh lao phát hành . Bệnh lao tiếp diễn trở thành vấn đề sức khoẻ chính trên toàn cầu . Thông điệp của WHO (fact sheet no. 104/TB) chứng thực : Bệnh lao đang quay trở lại và trở thành tồi tệ hơn với đặc biệt là lao kháng  đa thuốc; Số ca nhiễm mới/năm tăng cường ở các nước đang phát hành , khác lạ cao ở các đối tượng nhiễm HIV.

Việt Nam đứng trước tiên 2 trong cục bộ 22 quốc gia có tỉ lệ nhiễm lao cao nhất trái đất , đứng thứ 3 khu vực châu Á-Thái Bình Dương (sau Trung Quốc và Phillipin).

Đặc điểm của vi khuẩn lao

Trực khuẩn lao có hình thẳng hoặc hơi cong, mảnh, đứng riêng rẽ hoặc thành từng đám. Vi khuẩn không có lông, không di động, không có vỏ, không sinh nha bào. Nhuộm Ziehl Neelsen vi khuẩn bắt màu đỏ.

Vi khuẩn lao phân chia mỗi 15-20 giờ, rất chậm phân tích các vi khuẩn khác, thường có thời gian phân chia được đo bằng phút ( Escherichia coli có thể phân chia khoảng 20 phút một lần). Đây là 1 vi khuẩn nhỏ có thể chịu được các chất tiệt trùng yếu và có thể tồn tại trong hiện trạng khô trong nhiều tuần.

Trực khuẩn lao rất hiếu khí. Nhiệt độ thích hợp là 37◦C. Môi trường nuôi cấy phải ý muốn giàu chất dinh dưỡng.

Trực khuẩn lao có sức đề kháng cao với các yếu tố lý hóa. Vi khuẩn bị tiêu diệt ở 70-80◦C trong 10 phút. Trong đờm ẩm, vi khuẩn có thể sống được 1 tháng, trong sữa có thể sống được nhiều tuần. Các chất sát khuẩn như cresyl, javel, formaldehyd có thể tiêu diệt được vi khuẩn.

Trực khuẩn lao không có nội và ngoại độc tố. Hiện nay chưa xác định được yếu tố độc lực của trực khuẩn nhưng có thể là tập hợp của nhiều yếu tố trong đó yếu tố sợi và lớp sáp ở vách tế bào có ý nghĩa quan trọng.

Khả năng gây bệnh ở người

Bệnh lao là một bệnh xã hội, lây lan dễ ở các nước kém phát lên . Bệnh lao được thấy ở trên 50% các bệnh nhân AIDS. Trực khuẩn lao xâm nhập vào cơ thể chủ yếu theo đường hô hấp qua các giọt nước bọt gây lao phổi (chiếm 90% các thể lao), các mô của phế nang bị vi khuẩn xâm nhập tạo ra các ổ chứa vi khuẩn, sau đó lan đến các hạch lympho trong vùng rồi đến các mô khác.

Trực khuẩn lao có thể xâm nhập qua đường tiêu hóa (thường qua sữa bò tươi) gây lao dạ dày, ruột.

Từ các cơ quan bị nhiễm lao đầu tiên, trực khuẩn lao theo đường máu hay đường bạch huyết đi khắp cơ thể gây bệnh lao thứ phát như : lao màng não, lao màng bụng, lao xương, khớp, hạch, thận …

Chẩn đoán vi khuẩn học

Chẩn đoán trực tiếp

– Bệnh phẩm: Có thể là đờm, phân, nước não tủy, nước tiểu, tùy theo từng thể bệnh lao. Bệnh phẩm là đờm được xử lý hóa chất để làm lỏng đờm và diệt tạp khuẩn. Sau đó ly tâm lấy cặn nhuộm soi hoặc nuôi cấy.

– Nhuộm soi trực tiếp: Làm tiêu bản từ bệnh phẩm, nhuộm Ziehl Neelsen phát hiện vi khuẩn kháng cồn acid. Kết hợp với các dấu hiệu lâm sàng và X-quang thì rất có giá trị chẩn đoán. Nhuộm soi trực tiếp là phương pháp được sử dụng chủ yếu trong chẩn đoán bệnh lao phổi.

– Nuôi cấy phân lập: Bệnh phẩm sau khi đã được xử lý được nuôi cấy trên môi trường lỏng Sauton hoặc môi trường đặc Loewenstein, hoặc cả 2 môi trường, nuôi cấy cho kết quả chính xác nhưng chậm, nên chẩn đoán thường dựa vào các kỹ thuật khác. Hiện nay, một số môi trường nuôi cấy nhanh đang được nghiên cứu để sử dụng vào chẩn đoán bệnh lao.

Phản ứng khuyếch đại gen PCR

Phản ứng cho kết quả nhanh, chính xác áp dụng tốt cho các chẩn đoán lao ngoài phổi nhưng chỉ thực hiện được ở cơ sở có điều kiện. Đây là kỹ thuật có độ nhạy và đặc hiệu cao nhưng đắt.

Phòng bệnh lao

Phòng bệnh đặc hiệu

Vaccin BCG được hai nhà bác học Calmette và Guerin điều chế vaccin bằng cách nuôi cấy trực khuẩn lao bò nhiều lần trên môi trường có mật bò, làm cho trực khuẩn này mất khả năng gây bệnh nhưng còn sống và gây được miễn dịch tốt. Vaccin này được dùng cho trẻ lọt lòng trong chhương trình tiêm chủng mở rộng, trẻ lớn và người lớn chỉ dùng khi phản ứng Mantoux địa ngục ́nh.

Phòng bệnh không đặc hiệu

– Biện pháp dự trữ trọng yếu nhất là “cắt đứt nguồn lây”, Tức là phải phát hiện sớm những người bị lao phổi có AFB(+) và chữa khỏi cho họ.

– Làm tốt công việc quảng cáo truyền thông và giáo dục năng lực cho mọi người. Ai cũng hiểu được bệnh lao là 1 bệnh lây truyền qua đường hô hấp, có thể phòng và chữa khỏi được hoàn toàn. Qua đó có tinh thần phòng bệnh bằng cách tăng cường năng lực , làm sạch và thông thoáng tốt môi trường sống .

– Kiểm soát phòng chống lây truyền tại các hạ tầng y tế hoặc tại những nơi có nguồn lây (bệnh viện lao, trại giam…) bằng cách:

+ Người bệnh phải đeo khẩu trang, khi ho, hắt xì phải che miệng, khạc đờm vào chỗ hiệ tượng và đờm hoặc các vật chứa nguồn lây phải được hủy đúng hiệ tượng .

+ Tận dụng ánh nắng mặt trời càng nhiều càng tốt cho nơi ở và các đồ vật của bệnh nhân .

+ Tạo được những điều kiện thông gió tốt để không khí được lưu thông nhằm giảm thấp nhất nồng độ các hạt chứa vi khuẩn lao trong không khí.

Điều trị bệnh lao

– Người bệnh phải được chữa trị càng sớm càng tốt ngay sau khi phát hiện bệnh

– Phương pháp chữa trị có kiểm soát trực tiếp (DOTS).

– Điều trị theo phác đồ chuẩn được Bộ Y tế hiệ tượng cho các trường hợp lao phổi mới được phát hiện.

2S(E)HRZ/4RH hoặc

2S(E)HRZ/6HE

– Tuân thủ hiệ tượng :

Uống thuốc đúng phác đồ.

Uống thuốc đủ thời gian .

Uống thuốc đều đặn vào 1 lần cố định trong ngày, xa bữa ăn.

Copy ghi nguồn TrungTamThuoc.com

Link bài viết :Vi khuẩn lao: đặc điểm, khả năng gây bênh, điều trị

Tài liệu tham khảo

1. Giáo trình Vi sinh vật học trường đại học Dược Hà Nội, Bộ Y tế, Nhà xuất bản Giáo dục, 2008, trang 231
2. Bài viết Vi khuẩn lao, vi khuẩn phong, website Bệnh viện quân y 103
3. Bài viết Mycobacterium tuberculosis, website Medical News Today
4. Áp-phích chương trình phòng chống lao quốc gia và trung tâm truyền thông gia ́o dục sức khỏe, bộ Y tế

Item :74

Vi khuẩn lao gây bệnh lao ở người, được phát hiện năm 1884. Cho tới nửa đầu thế kỷ XX vẫn chưa có thuốc điều trị. Lần đầu tiên Streptomycin được đưa vào sử dụng năm 1946 và Rimifon năm 1952 đã làm giảm tỷ lệ bệnh lao nhưng hiện nay tỉ lệ nhiễm lao lại bắt đầu tăng lên

Giá sản phẩm: Liên hệ(Giá sỉ lẻ rẻ nhất Việt Nam)

Tới trang đặt hàng

Đặt hàng tại: Đặt mua thuốc trực tuyến
Trang chủ nhà thuốc: Nhà thuốc Online
Hotline: 0981 199 836

Lưu ý: Tin tức copy tại nhiều nguần khác nhau, nếu không ghi rõ nguần, mong chủ bài viết thông cảm và phản hồi lại giúp nếu tin tức có bản quyền và cần thâm nguần trích dẫn. muathuoconline.net cảm ơn các bạn